Sylabus


WYDZIAŁ FIZYKI

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Instytut Astronomii

Dr hab.

Tadeusz

Jopek


Kierunek studiów

Astronomia, st. I

Specjalność

Astronomia z informatyką

Astronomia i zastosowania sztucznych satelitów

Nazwa przedmiotu

Astronomia sferyczna

Rodzaj zajęć

Wykład kursowy

Liczba godzin 30

Rok studiów/tryb I rok dzienny

Semestr letni

Punkty ECTS

Założenia: spodziewamy się, że studenci opanowali materiał geometrii i trygonometrii płaskiej w zakresie maturalnym, elementy rachunku różniczkowego, wektorowego i macierzowego (kurs wstępny analizy i algebry liniowej), oraz, że nieobce są im podstawy astronomii w zakresie wykładu z astronomii ogólnej i pierwszych ćwiczeń obserwacyjnych.


Cele: poznanie wybranych elementów geometrii sferycznej koniecznych do określenia położeń ciał niebieskich na sferze oraz do opisu zmian tych położeń; wprowadzenie do tematyki układów odniesienia: definicje układów współrzędnych, przeliczanie współrzędnych w różnych układach odniesienia, transformacje współrzędnych w ujęciu macierzowym, przejścia z miejsc obserwowanych do katalogowych, katalogi gwiazdowe, ruch własny gwiazd; wprowadzenie do problemu czasu w astronomii; wstęp do metod wyznaczania współrzędnych absolutnych i względnych; elementy metod obserwacji.


Dalsze informacje: proszę knyknąć tutaj.


Tematyka zajęć (słowa kluczowe)

Odsetek czasu zajęć

  1. Geometria sfery: pojęcie sfery, obiekty na sferze, podstawowe wzory trygonometrii sferycznej (ujęcie wektorowe), definicja układu współrzędnych prostokątnych (ujęcie macierzowe), astronomiczne i ziemskie układy współrzędnych sferycznych.

16 %

  1. Zmiany obserwowanego kierunku propagacji promieniowania E-H: wpływ refrakcji, paralaksy, aberracji na współrzędne ciał niebieskich.

16%

  1. Zmiany orientacji układu współrzędnych: wpływ precesji i nutacji oraz ruchu ziemskich biegunów na współrzędne.

12%

  1. Koncepcja inercjalnego układ odniesienia w astronomii, (katalogi fundamentale).

12%

  1. Czas w astronomii: skale czasu UTC, UT1, UT2, ET, TDT, TT, TCG, TDB, TCB, TAI.

8%

  1. Metody astrometrii obserwacyjnej: koło południkowe, astrolabia Danjona, PZT.

8%

  1. Astrometria na płaszczyźnie stycznej: metoda Turnera, metoda dependensów, błędy instrumentalne.

16%

  1. Transformacje współrzędnych: reductio ad lucum medium, verum, apparentem, locus observatus.

6%

  1. Ruch własny gwiazd, zmiany jego składowych równikowych.

6%



Sposoby oceny pracy studenta

Udział w ocenie końcowej

Ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność)


Śródsemestralne kolokwia pisemne/ustne


Końcowe zaliczenie pisemne/ustne


Egzamin pisemny

70%

Egzamin ustny


Kontrola obecności

15%

Praca końcowa semestralna/roczna


Inne: multimedialna prezentacja studencka

15%


Literatura obowiązkowa

    1. Jopek T.: Materiały dla studentów, http://www.astro.amu.edu.pl/~jopek/JopekTJ/Dydaktyka/A_Sf/2009-10/astronomia_sferyczna.html

    2. Kołaczek B.: "Astronomia sferyczna z ćwiczeniami", WPW, W-wa 1976,

    3. Green Robin.: "Spherical astronomy", Camb.Univ.Press, 1985,


Literatura dodatkowa

  1. Taff L.G.: "Computational spherical astronomy", John Wiley & Sons New York-Chichester-Brisbane-Toronto, 1982.