Wykłady otwarte

Wykłady otwarte w roku akademickim 2024/2025

Kontynuując wieloletnią tradycję, Instytut Obserwatorium Astronomiczne UAM zaprasza na cykl wykładów popularno-naukowych w roku akademickim 2024/25. Pracownicy naukowi Obserwatorium przybliżą Państwu ciekawe zagadnienia z astronomii. Wykłady odbywają się raz w miesiącu, raz danego dnia. Wstęp na wykład jest bezpłatny, wymagana jest jednak wcześniejsza rezerwacja miejsca. Wykłady są dedykowane osobom indywidualnym (rodzinom), nie są przeznaczone dla klas/grup szkolnych. W pażdzierniku 2023 roku rozpoczęliśmy transmitowanie na żywo wykładu za pośrednictwem internetu. Aby oglądać wykład online nie jest wymagana rejestracja! Link do transmisji najbliższego Wykładu Otwartego znajduje się w tabeli (poniżej godziny wykładu).

Po każdej prelekcji, dla słuchaczy, przewidziane jest zwiedzanie Obserwatorium, pokaz teleskopów oraz w przypadku sprzyjającej pogody – obserwacje nieba. Całość trwać będzie ok. 1.5-2 godzin (45-60 minut wykład, 45-60 minut oglądanie teleskopów/pokaz nieba).

Poniżej znajduje się lista przygotowanych wykładów. Liczba miejsc jest ograniczona do 49 osób. Mechanizm rezerwacji miejsc na wykład włączany jest dokładnie 6 dni przed datą prelekcji, o północy. Aby dokonać rezerwacji należy w tabeli w kolumnie Godzina kliknąć w link z godziną wykładu. Otworzy się wówczas strona z opisem wykładu, na której należy podać liczbę osób (max. 4 dla jednego zgłoszenia), chętnych w nim uczestniczyć. Jedna osoba może dokonać maksymalnie dwóch zgłoszeń. Wszystkie zgłoszenia poza tym limitem będą automatycznie kasowane. Po zatwierdzeniu liczby osób należy podać dane osobiste osoby rezerwującej oraz email. Na ten adres zostanie przesłana wiadomość z bezpłatnymi biletami na wykład. Może się zdarzyć, że wszystkie miejsca zostaną zarezerwowane w ciągu jednego dnia!

Data, godzina, temat wykładu oraz wykładowca mogą ulec zmianie.

Imie i nazwisko prowadzącego	Tytuł wykładu	Data	Godzina
prof. UAM dr hab. Michał Michałowski	Rewolucja w podczerwieni: Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba W czasie wykładu omówione zostaną najnowsze odkrycia dokonane przez Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba. Od badań planet przez gwiazdy, najbliższe i najdalsze galaktyki, aż do kosmologii, teleskop ten umożliwił dokonanie wielu przełomowych odkryć.	2023-11-08	19:30 NAGRANIE
dr hab. Dagmara Oszkiewicz	Statkiem kosmicznym na planetoidę Wykład będzie poświęcony tematowi eksploracji planetoid przez misje kosmiczne. Historia tych misji rozpoczęła się w 1991 roku od misji Galileo, której głównym celem było zbadanie Jowisza. W trakcie podróży do tej planety misja ta jako pierwsza w historii zobrazowała planetoidę, którą była Gaspra. Od tamtej pory misje takie jak NEAR Shoemaker, Hayabusa czy OSIRIS-REx dostarczyły nie tylko bezcennych próbek z powierzchni planetoid, ale także zrewolucjonizowały naszą wiedzę o początkach Układu Słonecznego. Podczas wykładu zapraszam Państwa w podróż od tych historycznych początków aż po najnowsze osiągnięcia i przyszłe plany związane z eksploracją planetoid.	2024-12-06	19:30 NAGRANIE
prof. UAM dr hab. Agnieszka Kryszczyńska	Jakich odkryć spodziewamy się dzięki obserwacjom z LSST (Legacy Survey of Space and Time)? Na początku 2025 roku planowane jest uruchomienie największego na świecie teleskopu do przeglądu nieba, nazwanego początkowo Large Synoptic Survey Telescope, a obecnie Legacy Survey of Space and Time (LSST). Teleskop LSST znajduje się w Obserwatorium Very Rubin na Cerro Pachon w Chile i jego zadaniem będzie cotygodniowe mapowanie całego dostępnego w obserwatorium nieba. Teleskop będzie miał znacznie większy zasięg niż osiągany obecnie przez istniejące przeglądy nieba, ze względu na średnicę zwierciadła ponad 8 metrów i największą kamerę jaką kiedykolwiek zbudowano. W ciągu 10 lat pracy będzie on katalogował obiekty bliskie Ziemi, znajdzie około 5 milionów nowych obiektów w naszym Układzie Słonecznym, przyczyni się również do badania struktury Wszechświata poprzez obserwacje tysięcy supernowych, a także m.in będzie poszukiwać rozkładu ciemnej materii we Wszechświecie poprzez soczewkowanie grawitacyjne. https://www.lsst.org/ https://rubinobservatory.org/ Konsorcjum budujące ten teleskop powstało ponad 20 lat temu, a obecnie trwają ostatnie prace związane z jego uruchomieniem na początku 2025 roku. Warto tu dodać, że znaczący wkład do budowy mieli: Charles Simonyi i Bill Gates, którzy przeznaczyli 20 i 10 milionów dolarów na ten projekt. Ogólne koszty budowy teleskopu wyniosą 680 milionów dolarów.	2025-01-17	19:30
dr Krzysztof Kamiński	Nawigacja satelitarna: jak powstała, jak działa, jak nawigowaliśmy wcześniej Nawigacja z użyciem sztucznych satelitów Ziemi stała się w XXI wieku codziennością. Każdy może dziś swobodnie używać otwartych kanałów nawigacyjnych, globalnych sieci GPS, Glonass, BeiDou czy Galileo. Wielosystemowe odbiorniki są dziś montowane w telefony, zegarki, samochody, samoloty, statki czy lokalizatory. Jak powstała i w jaki sposób działa nawigacja satelitarna Kiedy powstał pierwszy system nawigacji oparty o satelity i jaką oferował dokładność? Jak nawigowano wcześniej i jaka jest przyszłość nawigacji? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć podczas prezentacji.	2025-02-07	19:30
mgr Justyna Olszewska	Kosmiczne latarnie: Jak Cefeidy pomagają nam mierzyć Wszechświat Cefeidy to wyjątkowe gwiazdy pulsujące, które dzięki swoim regularnym zmianom jasności pełnią kluczową rolę w astronomii jako „świece standardowe” – kosmiczne drogowskazy pozwalające na precyzyjne mierzenie odległości w kosmosie. Odkrycie relacji między okresem pulsacji Cefeid a ich jasnością absolutną na początku XX wieku przez astronomkę Henriettę Swan Leavitt zrewolucjonizowało badania kosmiczne. Ta zależność, znana jako "zależność okres-jasność", otworzyła nowe możliwości w pomiarach kosmicznych odległości i umożliwiła Edwinowi Hubble’owi potwierdzenie, że istnieją inne galaktyki poza Drogą Mleczną. Dzięki tym pulsującym gwiazdom astronomowie mogą badać rozmiary galaktyk, skalę Wszechświata oraz jego ewolucję. Wykład przybliży historię odkrycia i zastosowań Cefeid, ich znaczenie w kosmologii oraz techniki obserwacyjne, które pozwalają naukowcom coraz dokładniej mapować odległe zakątki Wszechświata.	2025-03-07	19:30
prof. UAM dr hab. Tomasz Kwiatkowski	Gwiezdni detektywi: jak astronomowie pomagają wyjaśniać zagadki z historii sztuki Na wielu obrazach sławnych malarzy pojawiają się odniesienia do zjawisk astronomicznych: zaćmień Słońca i Księżyca, faz Księżyca, widoczności gwiazd i planet na niebie. Ich analiza w oparciu o współczesne programy typu "planetarium" pozwala często na wyjaśnienie wątpliwości dotyczących daty i miejsca powstania dzieła lub przebiegu jakiegoś wydarzenia. Na wykładzie przedstawiona zostanie astronomiczna analiza obrazu "Moonlight, A Study at Millbank" Josepha Turnera, w której wspólnie zweryfikujemy datę i miejsce powstania tego słynnego płótna.	2025-04-04	20:30
prof. UAM dr hab. Agnieszka Kryszczyńska	Centrum Nauki Impakt	2025-05-09	21:00

* w przypadku pojawienia się okna logowania na stronie formularza należy ‘kliknąć’ Anuluj

Wykłady Otwarte przeprowadzone w poprzednich latach.

Data ostatniej modyfikacji: 2024-12-06, RH