Instytut Obserwatorium Astronomiczne w projekcie ,,EUROPLANET 2024 Research Infrastructure’’ finansowanym w ramach programu H2020

Instytut Obserwatorium Astronomiczne, wraz z 52 innymi wiodącymi ośrodkami2 naukowymi i przemysłowymi, uzyskało finansowanie czteroletniego projektu poświęconego stworzeniu interdyscyplinarnej platformy badań układów planetarnych. Prace wykonywane będą w ramach programu Horyzont 2020, a wezmą w nich udział naukowcy i inżynierowie z 26 krajów. Całkowity budżet projektu, którego koordynatorem z ramienia IOA jest dr Edyta Podlewska-Gaca, wynosi 9,5 mln Euro (w tym ok. 100 tys. Euro przypada dla UAM).

Badanie układów planetarnych, zarówno naszego, którego częścią jest Ziemia, jak i tych pozasłonecznych, jest ogromnym wyzwaniem dla ludzkości. Wymagany do tego zaawansowany warsztat badawczy łączy w sobie teleskopy naziemne i kosmiczne, superkomputery modelujące powstawanie układów planetarnych, a także sondy kosmiczne mogące bezpośrednio badać obiekty krążące wokół Słońca. Rozwój metod badawczych sprawił, że dziś nauki planetarne łączą w sobie m.in. astronomię, fizykę, chemię, nauki geologiczne, robotykę i zaawansowane technologie komputerowe. Skutkiem tego jest potrzeba stworzenia jednorodnej infrastruktury, umożliwiającej multi-dyscyplinarną, międzynarodową współpracę. Jest to nadrzędnym celem projektu EUROPLANET 2024 RI.

W ramach projektu Instytut Obserwatorium Astronomiczne odpowiedzialny jest za stworzenie serwisu internetowego, zawierającego system alertów o nagłych zjawiskach, które muszą być obserwowane w danym czasie, i/lub z określonego miejsca na Ziemi. Przykładem takich zdarzeń są zakrycia gwiazd przez planetoidy, pozwalające na wyznaczanie rozmiarów tych ostatnich przez nieduże teleskopy, które znajdą się w wąskim pasie widoczności zjawiska. Kluczowe w tych działaniach jest stworzenie rozbudowanej sieci teleskopów na całej Ziemi (mogą to być instrumenty należące do zaawansowanych miłośników astronomii), a następnie koordynacja wspólnych obserwacji. Nasze Obserwatorium ma już spore doświadczenie w prowadzeniu tego typu usług sieciowych – od kilku lat działa u nas podobny serwis GaiaGOSA (www.gaiagosa.eu), wykonany na zlecenie Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA).

Projekt finansowany przez Unii Europejską w ramach programu naukowego Horyzont 2020 – grant o numerze 871149.