Układ Słoneczny przy Słonecznej 36
Od 1 grudnia 2023 roku w parku przy Instytucie Obserwatorium Astronomiczne można zobaczyć model Układu Słonecznego. Rozmiary planet zostały wykonane w skali 1:174000000 (1 cm to 1740 km), a ich odległości zostały przedstawione w skali 100 razy mniejszej, czyli 1:17400000000 (1 cm to 174 000 km). Dokładne wymiary są przedstawione w tabeli poniżej.
Planety skaliste (Merkury, Wenus, Ziemi i Mars) zostały wydrukowane w technologii druku 3D przez dr Krzysztofa Kamińskiego, natomiast planety gazowe (Jowisz, Saturn, Uran i Neptun) zostały wykonane przez firmę EiSystem. Każda z planet została następnie pomalowana, aby lepiej ukazać szczegóły powierzchni. 8-metrowe w tym modelu Słońce jest przedstawione jako czterometrowej długości wycinek koła, a pozostała jego część wydaje się być schowana pod ziemią.
| Wymiary i odległości rzeczywiste | Wymiary i odległości w modelu | ||||
| Średnica | Odległość | Średnica | Odległość w modelu | Odległość w skali rozmiarów planet |
|
| Słońce | 1 392 000 km | — | 8 m | — | — |
| Merkury | 4 879 km | 57,9 mln km | 2,8 cm | 3,3 m | 330 m |
| Wenus | 12 104 km | 108,2 mln km | 7,0 cm | 6,2 m | 620 m |
| Ziemia | 12 756 km | 149,6 mln km | 7,3 cm | 8,6 m | 860 m |
| Mars | 6 805 km | 227,9 mln km | 3,9 cm | 13,1 m | 1,31 km |
| Jowisz | 142 984 km | 778,4 mln km | 82,2 cm | 45 m | 4,5 km |
| Saturn | 120 536 km | 1 427 mln km | 69,3 cm | 82 m | 8,2 km |
| Uran | 51 118 km | 2 871 mln km | 29,4 cm | 165 m | 16,5km |
| Neptun | 49 528 km | 4 498 mln km | 28,5 cm | 259 m | 25,9 km |
Co jeszcze wyróżnia nasz model?
- Każda z naszych planet ma oś obrotu nachyloną pod kątem odpowiadającym jej nachyleniu w rzeczywistości (np. Ziemia jest nachylona pod kątem 23.4°, dzięki czemu można demonstrować zmiany pór roku).
Model Ziemia-Księżyc
Drugi model to układ Ziemia-Księżyc, wykonany w większej skali 1:58000000 (1 cm to 580 km). W tej skali Ziemia ma średnicę 22 cm, a Księżyc 6 cm. Oba obiekty dzieli w rzeczywistości 384 400 km, co po przeliczeniu na naszą skalę daje 6,6 m.
Przyjmując te odległości Międzynarodowa Stacja Kosmiczna znajdzie się niecały 1 cm nad powierzchnią Ziemi (w rzeczywistości 420 km), a satelity geostacjonarne znajdujące się na orbicie ok. 36 000 km nad powierzchnią Ziemi znajdą się 62 cm od modelu Ziemi.
Pokazujemy również odległość do punktów Lagrange’a L1 i L2 oraz znajdujących się w nich teleskopów kosmicznych, takich jak Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba, Gaia czy SOHO. Są to punkty równowagi grawitacyjnej w układzie Ziemia-Słońce, odległe od Ziemi o 1,5 mln km (a w naszym modelu o 26 m) w kierunku do i od Słońca. Jeśli chodzi o samo Słońce, to w tym modelu znalazłoby się 2,6 km od Ziemi.
Projekt Układ Słoneczny przy Słonecznej 36 finansowany jest głównie ze środków otrzymanych w konkursie Fund_Akcja z Fundacji UAM. Projekt wsparli również Prorektor UAM prof. dr hab. Michał Banaszak oraz Dziekan Wydziału Fizyki prof. UAM dr hab. Roman Gołębiewski.
2023-11-29, MP, JT, HPZ, RH